2 bin 500 yılık mermer ocakları bulundu

Türkiye’de en fazla antik hafriyat çalışmasının yürütüldüğü Muğla’da, bilhassa mermer yapıtların yoğunlukta olması dikkat çekiyor. Günümüzde Kavaklıdere, Yatağan, Milas, Fethiye ve Seydikemer ilçelerinde çok sayıda mermer ocağı ve fabrikası faaliyet gösteriyor.

Oluşumları 100-125 milyon yıllık olduğu bedellendirilen varlıklı mermer yataklarının bulunduğu Yatağan ilçesinde dünyanın en büyük mermer antik kentine 10-15 kilometre uzaklıkta iki adet 2 bin 500 yıllık olduğu bedellendirilen mermer ocakları bulundu.

Yatağan-Milas karayolu Kozağaç Mahallesi Karaltı Çukuru mevkiinde çam ormanları ortasında bulunan antik periyodun mermer ocağında kısmı yapılmış ve taşınmamış mermer bloklar hala duruyor. Elle işlenmiş tonlarca tartıda sütun ise kesimlerinin birbirinden ayrılması nedeniyle taşınmamış.

Antik periyoda ilişkin mermer ocağında mermer blokların kesim izleri 2 bin 500 yıl geçmesine karşın hala dururken, tonlarca blok mermer atıl durumda ocaklarda duruyor. 2 bin 500 yıllık mermer ocaklarının dünyanın en büyük antik mermer kenti Stratonikeia ve Lagina’ya çok yakında olması dikkat çekiyor.

Stratonikeia ve Lagina antik kentinde gün yüzüne çıkarılan tonlarca tartıdaki sütunlar, heykeller, sur duvarlarında kullanılan mermerler ve mezarların tümünün bölgedeki iki mermer ocağından çıktığı açıklandı. Stratonikeia atik kentinin Kuzey Giriş kapısındaki tonlarca yükteki sütunların tek modül halinde işlendikten sonra ocaktan antik kente taşındığı açıklandı.

Mermer Ocakları 2 bin 500 yıl evvel işletildi

Yatağanlı tarihçi-yazar Tarcan Oğuz, “Bulunduğumuz alan Stratonikeia antik kenti. Buraya mermerler kesinlikle yakın bir bölgeden geldi. Yatağan’a bağlı Kozağaç Mahallesi Karaltı ve Hatipderesi mevkilerinde iki adet antik devir mermer ocakları var. Buradaki mermer ocaklarının işletilme tarihi 2 bin 500 yıl olduğu düşünülüyor. İşin enteresan tarafı bu mermerler bulunduğu alanda işleniyor ve işlenmiş vaziyette burada konuyor. Keserken çok farlı bir süreç yapılıyor. At kılları birbirine bağlanarak üzerine metalle kesim süreci yapılıyor. Birebir vakitte kumdan faydalanılıyor. Bu biçimde işlenen mermerler bu antik kente getiriliyor. Bozuk mermerler orada kalmış. Pak olan ve işlenmiş mermerler buraya konmuş. Böylelikle bu tarihi doku meydana gelmiş. Antik kentlerin yakınlarında mermer ocakları var. Bizim buradaki mermer ocağı yaklaşık 100 milyon yıl ile 125 milyon yıl ortasında olduğu söyleniyor” dedi.

“Stratonikeia ve Lagina antik kentindeki mermerlerin tamamı bu ocaklardan”

Stratonikeia ve Lagina Antik Kenti Hafriyat Lideri Pamukkale Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Bilal Söğüt, “Burada kullanılan mermerlerin tamamı bu bölgeden çıkma. Özel heykeltraş keserlere ilişkin olmak üzere. Bilhassa klasik devirden itibaren sur duvarlarının bile yalnızca mermerden inşa edildiğini biliyoruz. Bu da mermer manasında bu bölgede büyük bir zenginliğin olduğunu gösteriyor. Buradaki yapılarda mermerin kesilmesi, taşınması ve bunun inşası konusunda ileri bir düzeyde oldukları konusunda hemfikiriz ve bunda tereddüdümüz yok. Hatta biz buradaki yapılarda taşın ocaktan kesildiği andan itibaren yapıların tüm evrelerini görebiliyoruz. Mesela meclis binasında Helenistik devirde kesilen bir bloğun oraya konuğunu, yüzeyin nasıl işlendiğini, profillerin nasıl açıldığını tek tek biliyoruz. Bu uygulamaların ötesinde taşıma konusunda da epey ileri oldukları kesin. Zira Kuzey Giriş kapısında bir metre çapında 7 metre yükseklikte yalnızca sütunun gövdesi ve bunu tek kesim olarak buraya getirip dikebiliyorlardı. Yani düsturu ile başlığı ile bu sütunlar 9 buçuk metre yüksekliğe ulaşıyor. Yaklaşık 10 ton tartısındaki bir mermerin tek kesim halinde getirilerek burada inşa edilmesi manasına geliyor. Yalnızca bir ayakta 500 ton, başka ayakta 500 ton, kemerde 100 ton tartısında mermerler kullanmışlar” dedi.

Kaynak: İHA