Kuru meyve kesimi, AR-GE ve inovasyona yatırım yapıyor

Türk kuru meyve dalı, üretim ve ihracatında dünya başkanı olduğu kuru meyvede AR-GE ve inovasyon stratejilerini belirledi.

Avrupa Birliği ve Türkiye tarafından finanse edilen Türkiye’nin en büyük besin AR-GE ve inovasyon projesi INNOFOOD projesi çerçevesinde Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçılar Birliği ve Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK) Marmara Araştırma Merkezi (MAM) öncülüğünde kurulan Türkiye Besin İnovasyon Platformu (TÜGİP) işbirliğinde “Türkiye’de Kurutulmuş Meyveler Dalı ve Geleceği Çalıştayı” düzenlendi. Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Lideri Mehmet Ali Işık, “Kuru meyve dalı geçmişten bugüne kadar çok şeyi başardı. Sürdürülebilirlik artık dünyanın en kıymetli gündem hususu. Avrupa Birliği Yeşil Mutabakatı ilan etti. Biz bütün paydaşlarımızla üniversitelerimizle, zirai çaba kuruluşları, oda ve borsalarımız ile 30 yıl boyunca çok hoş çalışmalar yaptık. Enstitülerimiz 50-60 yıla dayanıyor. Başta çekirdeksiz kuru üzümde üretim ve ihracatta dünyada önder pozisyondayız. İncirde 10-15 bin tonlardan 100 bin tonlara geldik. Kayısı da farklı bir muvaffakiyet hikayesi. 20-25 tondan 100 bin tonların üzerine çıktık. Bütün dünyaya sağlıklı eser gönderiyoruz. Ana prensibimiz insanlığa bu sağlıklı eseri en düzgün biçimde sunmak. Artık yeni bir devir başlıyor. İnovasyon ve AR-GE çalışmalarımızı TÜBİTAK ile birlikte yaparak ülkemizi dünyada farklı bir noktaya taşıyacağız. EİB olarak bu süreci başlatıyoruz. Yalnızca kuru meyvede değil bütün tarım birliklerimizle bunu gerçekleştirmek istiyoruz. Bütün ülkeler AR-GE inovasyon çalışmalarına çok fazla devlet takviyesi veriyor. Bu dayanaktan faydalanmayı bilmemiz gerekiyor. Bütün kurumlarımız bir ortaya getirip üniversitelerimizle iç bünyemizdeki projeleri gerçekleştireceğiz sonra global projelerden hisse alacağız. Hiçbir altyapı zaten gelişmez” diye konuştu.

AB’nin 27 milyon Euro bütçeyle fonladığı AR-GE projesi

TÜBİTAK MAM Lider Danışmanı ve INNOFOOD Proje Koordinatörü Doç. Dr. Cesarettin Alaşalvar da TÜBİTAK öncülüğünde oluşturulan Türkiye’nin en büyük besin AR-GE ve inovasyon projesi INNOFOOD hakkında bilgiler verdi. Alaşalvar, “Gıda kesiminin bölgesel rekabet gücünün artırılması için araştırma ve inovasyon tesislerinin geliştirilmesini kapsayan INNOFOOD projesi, Avrupa Birliğinin (AB) 27 milyon Euro bütçeyle fonladığı AR-GE projesi. Avrupa Birliğinin ve ülkemizin ortak katkısıyla 27 milyon Euro’luk çok büyük bir fon hem altyapı hem de teknik kapasite ve yetkinlik geliştirmeye yönelik faaliyetlerle bölümün hizmetine sunuluyor. TÜBİTAK Marmara Araştırma Merkezi Hayat Bilimleri öncülüğünde gerçekleştirilen, Türkiye’nin en büyük besin AR-GE ve inovasyon projesi olan INNOFOOD projesi çerçevesinde Gebze’de kurulan Besin İnovasyon Merkezi, besin dalının muhtaçlık duyduğu AR-GE ve inovasyon çalışmalarına imkan tanıyor. 200 ileri teknolojili makine ve ekipman, 9 pilot sürece tesisi, 84 çağdaş laboratuvar aygıtı, 5 bin 800 metrekare kapalı alana sahip olan Besin İnovasyon Merkezinin, besin ve içecek bölümünde katma kıymetli üretimin merkezi olması bekleniyor” dedi.

Türkiye’nin birinci ve tek besin temalı besin inovasyon kuluçka merkezi

Alaşalvar, “Gıda İnovasyon Merkezi geliştirilecek besin eserleri için 9 farklı pilot ölçekli sürece çizgisi ve çok farklı tahlilin yapılabileceği besin araştırma laboratuvarları ile ülkemizin en geniş AR-GE çalışmalarına imkan veren merkezi pozisyonunda. Besin İnovasyon Merkezi birebir vakitte Türkiye’nin birinci ve tek besin temalı besin inovasyon kuluçka merkezine sahip. INNOFOOD projesi, Avrupa Birliği ve Türkiye Cumhuriyeti mali iş birliği çerçevesinde finanse edilen ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yürütülen Rekabetçi Kesimler Programı altında hayata geçiriliyor” bilgisi verdi.

“Türkiye AR-GE’de de başkan olmalı”

Alaşalvar, INNOFOOD projesinin en kıymetli çıktılarından biri olan TÜGİP’in tüm besin ve içecek kesiminin bir ortaya geldiği bir bağlantı ağı olduğunu belirterek şöyle konuştu: “Dünya önderi olduğumuz kuru meyvelerde AR-GE manasında da önder olmamız gerektiğini düşünüyorum. Bu manada TÜGİP, firmaların eser ve fikirlerini hayata geçirmeleri, inovasyon ve AR-GE maliyetlerini azaltmaları ve işbirliğinin gücünden yararlanmaları için tek bir kaynaktan birlikte geliştirme ve birlikte başarma yaklaşımıyla bütünsel tahliller sunuyor. Türkiye Besin İnovasyon Platformu ülkemiz besin endüstrisi için birlikte çalışmayı kültüre dönüştürecek epeyce değerli bir potansiyel barındırıyor. Birlikten güç doğar mantığıyla burayı özel kesimin hizmetine açtık. Besin ve içecek bölümü ile birlikte yeni eserler geliştireceğiz. Ülkemize katma kıymet oluşturacağız.”

Paneller düzenlendi

Kuru Meyve Çalıştayı; Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği İdare Konseyi Lideri Mehmet Ali Işık, Türkiye Kuru Meyve Dal Heyeti Lideri Osman Öz, Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği İdare Konseyi Üyesi Birol Celep, Ege Mobilya Kağıt ve Orman Eserleri İhracatçıları Birliği Lideri Ali Fuat Gürle, kuru meyve ihracatçısı firmalar, Ticaret Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı temsilcileri, merkez ve taşra teşkilatından yetkililer, üniversiteler, araştırma enstitüleri, ticaret borsaları ve ziraat odalarının temsilcileri ve kesimin tüm paydaşlarının iştirakiyle gerçekleşti. “Kuru Meyve Üretiminde Araştırma Sonuçları ve İklim Değişikliği” bahisli birinci panelin moderasyonunu Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Ahmet Altındişli yaptı. Aydın İncir Araştırma Enstitüsünden Dr. Birgül Ertan “Kuru İncir Üretiminde Araştırma Sonuçları”nı, Manisa Bağcılık Araştırma Enstitüsünden Dr. Selçuk Karabat “Kuru Üzüm Üretiminde Araştırma Sonuçları”nı, Malatya Kayısı Araştırma Enstitüsünden Besin Yüksek Mühendisi Yüksel Sarıtepe “Kuru Kayısı Üretiminde Araştırma Sonuçları”nı, TÜBİTAK MAM Hayat Bilimleri Araştırmacısı Ceyda Pembeci Kodolbaş “MycoTWIN AB Projesi ve Kuru Meyveler Bedel Zincirinde Mikotoksinle Mücadele”yi, Create4Clima Proje Koordinatörü Doç. Dr. Gökşen Çapar “İklim Değişikliğinin Su Kaynakları ve Tarımsal/Bitkisel Üretim Üzerine Tesirleri – CREATE AB Projesi”ni anlattı.

“Kuru Meyve Bölümünde Yeni Eserler ve Gelecek Beklentisi” bahisli ikinci panelin moderasyonunu ise TÜGİP Besin Sanayi Koordinatörü Haliç Üniversitesi Prof. Dr. Mehmet Pala yaptı. TÜBİTAK MAM Ömür Bilimleri Araştırmacı Dr. Banu Bahar “Yüksek Kalitede Meyve-Sebze Kurutma ve Rekabet Gücü Yüksek Yenilikçi Eserlerin Üretimine Yönelik Teknolojilerin Geliştirilmesi”, Ekolojik Tarım Tertibi Lideri Prof. Dr. Uygun Aksoy “Kurutulmuş Meyve Depo Zararlılarının Önlenmesi için Alternatif Uygulamalar”, besin firmasından Beğenilen Karabulut “Kurutulmuş Meyve Dalında Yeni Trendler”, öteki bir besin firmasından Selin Arslan “Dondurarak Kurutma ile Sağlıklı Atıştırmalık Üretimi”, Sürdürülebilirlik ve Dış Ticaret Uzmanı Dr. Meral Gündüz “Yeşil Mutabakatın Dal için Önemi” ile ilgili bilgi verdi.

Üçüncü panelde ise Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği İdare Konseyi Lideri Mehmet Ali Iışık moderatörlüğünde kuru meyve sürece endüstrinin durumu, sıkıntıları ve tahlil teklifleri, Türkiye’de kuru meyve bölümünün kıymetlendirilmesi yapıldı. Ege İhracatçı Birlikleri Tarım 1 Şube Müdürü Ece Tırkaz, Ziraat Mühendisi Oğuz Aşçıoğul, UR-GE Proje Uzmanı Ayhan Karabulut 2022 yılında Ege İhracatçı Birlikleri tarafından yürütülen çalışmalarla ilgili sunum yaptı. Kuru meyve kesiminde geleceğin şekillendirilmesi için iştirakçilerin görüşleri alındı. TÜGİP Besin Sanayi Koordinatörü Haliç Üniversitesinden Prof. Dr. Mehmet Pala ve Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği İdare Konseyi Lideri Mehmet Ali Işık’ın genel değerlendirmesiyle 2022 yılı Türkiye’de Kurutulmuş Meyveler Kesimi ve Geleceği Çalıştayı sona erdi.

Kaynak: İHA