Bu proje, dünyayı tehdit eden kuraklığa karşı umut oldu

Sıfırın altında 30 derecede, toprak teması olmadan, Hindistan cevizi kabuğunda gerçekleştirilen domates üretiminde topraklı tarıma kıyasla çok daha fazla eser elde edilirken 3/1 oranında su kullanılıyor.

Kuraklık tasası dünyayı kasıp kavururken kuraklığa karşı önlem arayışları da sürüyor. Türkiye’de kuraklıktan en çok etkilenen vilayetlerden biri olan Sivas’ta azalan kaynakların korunması için üretiminde su gerektiren pancar ve patates üretiminde kısıtlamaya gidileceği duyurulmuştu. Öte yandan, Sivas Bilim ve Teknoloji Üniversitesinde Türk bilim adamlarının kuraklığa dirençli tohumlar üzerindeki çalışmaları sürüyor.

Projesi kuraklık telaşına bir nebze umut oldu

Önceki devir Sivas Belediye Başkanlığı vazifesini yürüten Sivaslı iş adamı Sami Aydın’ın 2020 yılında 60 dönüm alanda kurduğu cam sera kuraklığa bir nebzede olsa deva ve umut oldu. Jeotermal suyla ısıtılan serada sıfırın altında 30 derecede bile üretim gerçekleştirilebiliyor. Bu sayede yılın 12 ayı tarım yapılan serada eserlerle toprak teması bulunmuyor. Toprak yerine Hindistan cevizi kabuğu kullanılırken topraklı tarıma kıyasla daha dar alanda çok daha fazla eser elde ediliyor. Topraklı tarıma kıyasla kullanılan su ölçüsü ise 3/1 oranında.

-30 derecede domates üretip dünyaya sattı

Aydın, sıfırın altında 30 derecede hiçbir düşünce yaşamadan domates ürettiklerini belirterek, “Burası çağdaş tam otomasyonla yönetilen bir cam sera. Birinci dikimi Aralık 2020 yılında gerçekleştirdik. Şuanda 3’üncü dönemimizi geçiriyoruz. Burası jeotermal termal suyla ısıtılıyor. Bu üç yıl içerisinde eksi 30 derece soğukları gördük ancak rastgele bir sorun yaşamadık. Üretimimizi aksatmadan devam ettirdik. Burada yüzde 90’ı bayan olmakla bir arada 50 arkadaşımızı istihdam ediyoruz“ dedi.

Alırken ihraç eder hale geldi, üretimin yüzde 85’i Avrupa’ya gidiyor

Aydın, Sivas’ın dışarıdan domates alırken dünyaya domates satar hale geldiğini tabir ederek, “Sivas açısından bu türlü bir işletmenin birinci olması ve örnek teşkil etmesi de değerli. Buranın başarılı olmasıyla birlikte birkaç tane yeni yatırımın yapılmakta olduğunu biliyoruz. Bu manada bir amacımıza de ulaşmış olduk. Sivas bilhassa kış periyotlarında meyve ve sebzesini dışarıdan ithal eden bir vilayetti. Biz burada üretilen eserleri hem Türkiye’de ki iç piyasaya hem de Avrupa ülkelerine ihraç ediyoruz. Üretimimizin yüzde 85’i Avrupa’ya ihraç ediliyor” dedi.

Kuraklığa tahlil oldu

Artan besin gereksinimine tahlil olacak

Aydın, jeotermal cam sera ve üretim tekniğinin kuraklığa karşın artan besin muhtaçlığına tahlil olacağını tabir ederek, “Bu manada da son yıllarda dünyada ki kuraklıkla ilgili gelişmeler, global ısınma, başta olmak üzere besine olan muhtaçlığın daima olarak artması vesilesiyle bu çeşit yatırımların yalnızca yatırımcı için değil kent ve ülke iktisadı içinde çok kıymetli olduğunu düşünüyorum. Bu şuurla hem ülkemize hem kentimize bu türlü bir katkı sunmuş olmaktan da memnunuz. İnşallah Sivas’ta buraya benzeyen seraların yakın vakitte sayısı katlayarak artacaktır diye umut ediyoruz” dedi.

Toprak yerine Hindistan cevizi kabuğu

Sami Aydın, eser elde ettikleri bitkilerin toprakla teması bulunmadığını vurgulayarak, “Görüldüğü üzere toprakla bir kontağımız yok. Cocopeat dediğimiz Hindistan cevizi kabuğundan oluşan yapının içerisine bitkileri dikiyoruz. Sulaması otomasyon üzerinden yapılıyor ve bitki büyümeye başlıyor. Büyüdükçe de meyve vermeye devam ediyor. Verimlilik açısından da toprakla elde edilen eser ölçüsüyle burada elde edilen eser ölçüsü ortasında önemli farklılıklar var. Daha küçük alanda daha fazla eser elde edebiliyorsunuz. Tıpkı vakitte burada yılda 2 bin ton civarında eser elde edebiliyoruz. Bu kadar eseri toprakta elde etmeye kalktığınız vakit kullanmış olduğunuz su ölçüsü emin olmamakla birlikte 2-3 kat daha fazla kullanmanız gerekecektir. Bu türlü bakıldığı vakitte su kaynaklarını verimli kullanmak ismine da bu çeşit yatırımların kıymetli olduğunu söyleyebiliriz” formunda konuştu.

Hollanda’ya bile domates satıyor

Aydın, Almanya, Fransa, Hollanda, Polonya ve Romanya üzere ülkelere domates sattıklarını söz ederek şunları söyledi: “Üretimin kendi kentimizde talep edenlere yok demiyoruz. Onun dışında kalan eserlerin tamamını Avrupa ülkelerine Almanya, Fransa, Hollanda, Polonya, Romanya üzere ülkelere ihraç ediyoruz. Biz bu projenin örnek olmasını istemiştik. Bulunduğumuz alan sıcak çermik olarak bilinen bir alan. Burada termal sularımız boşa akıyordu bizde bu suyun ısısından faydalanmak istedik. Kente yeni bir istihdam ve üretim alanı kazandırmak istedik ve bu manada da amaçlarımıza ulaştığımızı tabir edebilirim”.

Kaynak: İHA